Η Βασιλική-Μαρία Πλαβού προσφεύγει στον μύθο ως εργαλείο αναστοχασμού, ως γλώσσα του συλλογικού και του αισθητού. Διερωτάται: Πότε συναντιούνται μύθος και design; Ποιος είναι ο ρόλος του και πώς πληροφορεί τα αντικείμενα με τα οποία συγκατοικούμε; Ποια τέρατα κουβαλάμε στην καθημερινότητά μας και πώς γίνονται μορφές αφήγησης, μνήμης και δημιουργίας;

Με έργα των Πάνου Προφήτη και Ludd, Δημήτρη Ταμπάκη, Νίκης Δανάης Χανιά, Δέσποινας Χαριτωνίδη και του ντουέτου Astronauts, Δανάης Δασύρα και Joe Bredford, το διαμέρισμα του PROVELEGGIOΣ γίνεται το πεδίο μιας τέτοιας ερευνητικής προσέγγισης με δημιουργικές επανερμηνείες.

Η έκθεση εδράζεται στη μετατόπιση που προτείνει, από τον λειτουργικό, εργονομικό, ορθολογικό σχεδιασμό που όρισε η μοντέρνα παράδοση του design, σε ένα είδος σχεδιαστικής αφήγησης που εμπλέκει τη μνήμη και το συναίσθημα. Τα αντικείμενα που παρουσιάζονται φέρουν πολλαπλά νοήματα, συλλαμβάνονται ως επιφάνειες μνήμης, αρθρώνονται ως γλυπτά που κουβαλούν πολιτισμικές αποτυπώσεις. Το design αντιστέκεται στην ψυχρή πρόοδο και επανασυνδέεται με τον τόπο, την υλικότητα, την αφήγηση και την παράδοση.

Στη Μεταμοντέρνα Κατάσταση, ο Ζαν-Φρανσουά Λιοτάρ σημειώνει πως «το κριτήριο της προόδου αποκλείει την προσφυγή σε έναν μεταφυσικό λόγο, απαιτεί την εγκατάλειψη των μύθων, απαιτεί οξυδερκή πνεύματα και βουλήσεις». Η εξέλιξη, για τον φιλόσοφο, αφενός προϋποθέτει την εγκατάλειψη του μύθου και του μεταφυσικού, αφετέρου προτάσσει έναν ψυχρό ορθολογισμό, απεκδυμένο από συναισθηματισμούς και συλλογικές αφηγήσεις.

Πώς μπορεί κανείς να απομακρυνθεί από έναν μύθο, όταν τα μυθολογικά μοτίβα και οι οικουμενικοί συμβολισμοί βρίσκονται στον πυρήνα του παγκόσμιου πολιτισμικού αφηγήματος; Ο μύθος αναπαράγει νοήματα, μας επιτρέπει να κατανοήσουμε βαθύτερα τις συναισθηματικές διαστάσεις της καθημερινής μας ζωής και εμφαίνει διεξόδους σε μια πιεστική πραγματικότητα.

Οι συμμετέχοντες μοιράζονται την εμπειρία ενός άτυπου συνεργατικού φόρουμ, που οργάνωναν ετησίως, με επίκεντρο τη νήσο της Τήνου. Η αλληλεπίδραση με τους ντόπιους τεχνίτες τούς επέτρεψε να εξοικειωθούν με μακρόχρονες, παραδοσιακές, εφαρμοσμένες τέχνες και τεχνικές, καταγράφοντας και επανενεργοποιώντας τη σοφία του τόπου. Η χειρωνακτική εργασία, τα παραδοσιακά εργαλεία, σε συνδυασμό με τη γνώση των καλλιτεχνών στο πεδίο του πειραματικού design, διασφαλίζουν τη διάσωση της παράδοσης σε ένα σύγχρονο ανοιχτό λεξικό.

Το σύγχρονο design, όπως προτείνεται μέσα από τα έργα των καλλιτεχνών, δεν αρκείται στη μνεία της μυθολογικής αφήγησης με μία εικονογραφική αποτύπωση, αλλά διεκδικεί εκ νέου την αφήγηση του μύθου και τις εννοιολογήσεις του. Τολμά ακόμη να απαντήσει σε υπαρξιακά ερωτήματα.

Ο Πάνος Προφήτης εμπνέεται από τις παραδοσιακές γοργόνειες μορφές της Σκυριανής ξυλογλυπτικής, η Δέσποινα Χαριτωνίδη επανεπισκέπτεται τις ιστορίες της Πότνιας Θηρών, ο Δημήτρης Ταμπάκης εξετάζει τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ των αρχαίων θεών και συγκεκριμένα αυτή μεταξύ Αθηνάς και Ποσειδώνα, με αφορμή ένα από τα θύματά τους -τη μέδουσα-, η Νίκη Δανάη Χανιά στέκεται απέναντι στον μύθο της Σφίγγας και του Οιδίποδα, ενώ οι Astronauts «παρεμβαίνουν» στις γενέσεις των τεράτων της αρχαιότητας.

Το design ως πρακτική ταλαντεύεται μεταξύ λειτουργικότητας, τεχνολογικής καινοτομίας και αφηγηματικής ταυτότητας. Γίνεται η κατεξοχήν στοχαστική πρακτική που, με τρόπο άμεσο και χειροπιαστό, συνδέει τον μύθο με την καινοτομία. Η έκθεση «The Monsters I Live With» γιορτάζει το design ως πράξη πολιτισμικής επανασύνδεσης, όπου η λογική και η φαντασία συνυπάρχουν. Πριν και πέρα από όλα, είναι ένα κάλεσμα.

Επιμέλεια: Βασιλική-Μαρία Πλαβού

Συμμετέχοντες: Astronauts (Δανάη Δασύρα και Joe Bradford), Πάνος Προφήτης σε συνεργασία με Ludd, Δημήτρης Ταμπάκης, Νίκη-Δανάη Χανιά, Δέσποινα Χαριτωνίδη.

Οπτική Ταυτότητα: Στέφανος Κουτρούλης

Εκθεσιακός Σχεδιασμός: Μάνος Μπαμπούνης, Βασιλική-Μαρία Πλαβού, Μαρία Σκεύα

Φιλοξενία Χώρου: PROVELEGGIOΣ

Παραγωγή: TRAIL [practice]

Επικοινωνία: Κατερίνα Π. Τριχιά

Πληροφορίες:

Παραμυθίας 11, Κεραμεικός (1ος όροφος, πάνω από το PROVELLEGIOΣ)

Εγκαίνια: 17 Ιουλίου 2025 στις 20:00 (μέχρι τις 23:00)

Διάρκεια: 17 Ιουλίου – 28 Σεπτεμβρίου 2025

Ώρες λειτουργίας: Τρίτη - Σάββατο, 19:00-23:00

***

Σύντομα Βιογραφικά

ΒΑΣΙΛΙΚΗ-ΜΑΡΙΑ ΠΛΑΒΟΥ

Η Βασιλική-Μαρία Πλαβού είναι αρχιτέκτων μηχανικός (Α.Π.Θ.), με την πρακτική της να εστιάζει στη συνάντηση της αρχιτεκτονικής με το design και την επιμέλεια. Μέσα από διεπιστημονικές συνεργασίες, συντονίζει, οργανώνει και υλοποιεί έργα με ξεχωριστή χωρική εμπειρία και ισχυρή ταυτότητα. Σχεδιάζει και προσφέρει συμβουλευτική για τους χώρους όπου ζούμε και αλληλεπιδρούμε, αναλαμβάνοντας projects που αναγνωρίζουν τη δύναμη του design.

Έχει επιμεληθεί τις εκθέσεις Degustation Menu for Carnivorous Plants. To Eat or to Be Eaten?, Rizom, Αθήνα, 2023, Please Please Me, the symptoms projects, Άμφισσα (2020), Cra(u)sh Or How You made Me Kiss the Pavement, Grace, Αθήνα (2020), και τις performances Anthology of Cracks του Χρήστου Δεληδήμου, Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, Αθήνα (2020), Genesis21 <3 του Μάριου Σταμάτη, St.George Lycabettus, στα πλαίσια του Rooms2019, Αθήνα (2019).

Παράλληλα, ασχολείται με τον σχεδιασμό εκδόσεων. Το 2022, ως μέλος του ατελιέ γραφιστικής Studio Precarity, τιμήθηκε με το Young Book Designers Award του Ινστιτούτου Γκαίτε.

www.plavou.cc

ASTRONAUTS

Made by ASTRONAUTS είναι ένα δημιουργικό στούντιο που ειδικεύεται σε συλλεκτικά αντικείμενα design· ιδρύθηκε από τη Δανάη Δασύρα και τον Joe Bradford. Για τους ASTRONAUTS, η πράξη της κατασκευής βρίσκεται στον πυρήνα της δημιουργίας, με τα υλικά ή τις διαδικασίες να υπαγορεύουν -και το design να λειτουργεί απλώς ως απόκριση. Οι καλλιτέχνες υπονομεύουν τις συμβατικές βιομηχανικές τεχνικές παραγωγής, καθώς κατασκευάζουν οι ίδιοι τα έργα τους στο εργαστήριό τους. Η εγγύτητα με την εξέλιξη των αντικειμένων τούς επιτρέπει να δουλεύουν γλυπτικά, καταλήγοντας έτσι στη διακριτή αισθητική τους. Αντανακλώντας πάνω στην εμπειρία της συνάντησης, το δίδυμο επιδιώκει να δημιουργήσει μια στιγμή έκπληξης· προσκαλώντας το κοινό να ανακαλύψει μια αλλόκοτη ομορφιά στο ανοίκειο, να φανταστεί αφηγήσεις γύρω από την προέλευση και τη λειτουργία των έργων. Τελικά, αμφισβητώντας τις επιβεβλημένες αντιλήψεις περί αισθητικής και αντικειμένων, σε μια αναζήτηση ελευθερίας.

https://www.madebyastronauts.com/

ΠΑΝΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗΣ

Ο Πάνος Προφήτης είναι εικαστικός που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Το έργο του αναπτύσσεται σε έναν τόπο παραδοξότητας, όπου αντικείμενα με αναχρονιστικό χαρακτήρα μεταμορφώνονται μέσω θεατρικότητας και μυθοπλασίας. Με αναφορές στη μυθολογία, τη λαογραφία και την καθημερινότητα, δημιουργεί περιβάλλοντα που ισορροπούν μεταξύ γλυπτικής, performance και εγκατάστασης. Τα έργα του συχνά μεταβάλλονται –από εργαλεία σε μάσκες, από σκηνικά αντικείμενα σε φορέσιμα σώματα– υπονομεύοντας τη λειτουργικότητα και την αντίληψη του θεατή. Έχει σπουδάσει στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στη Royal Academy of Arts (Βέλγιο), ενώ έχει τιμηθεί με το βραβείο Hugo Roelandt και τις υποτροφίες ΝΕΟΝ και Artworks του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών (Ιταλία) και έχει παρουσιάσει ατομικές και ομαδικές εκθέσεις σε Ελλάδα και εξωτερικό, σε γκαλερί και διεθνή art fairs. Στις ατομικές του παρουσιάσεις περιλαμβάνονται οι εκθέσεις: ΚΩΜΩΔΙΑ/COMOEDIA, The Breeder Gallery, Αθήνα (2023), From Callas to Medea- An Installation in Three Acts, Εθνική Λυρική Σκηνή, Αθήνα (2023), Primitive Future, Annie Gentils Gallery, Αμβέρσα (2017).

https://panosprofitis.tumblr.com/

LUDD

Η LUDD είναι μια συνεργατική, διεπιστημονική ομάδα που δρα ως εργαστήριο αρχιτεκτονικής στον Βοτανικό. Λειτουργεί ταυτόχρονα ως δημιουργικό στούντιο και χώρος κατασκευής, προάγοντας τον πειραματισμό με υλικά και τεχνικές. Ως συνεταιρισμός εργαζομένων, επιδιώκει ισότιμες εργασιακές σχέσεις και συλλογική ιδιοκτησία. Εμπνέεται από τους Λουδίτες του 19ου αιώνα, προσεγγίζοντας την τεχνολογία όχι ως αυτοσκοπό αλλά ως εργαλείο στα χέρια των δημιουργών. Από το 2018, η LUDD αποτελεί πυρήνα κοινότητας μελών και συνεργατών που συνδιαμορφώνουν ένα μοντέλο συμμετοχικής παραγωγής και κοινωνικής αρχιτεκτονικής. Την ομάδα αποτελούν οι Ορέστης Αθανασόπουλος, Μανώλης Λεβεδιανός, Ελένη Μαστρογεωργοπούλου και Μιχαήλ Ταβλαδωράκης.

https://ludd.gr/

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΑΜΠΑΚΗΣ

Ο Δημήτρης Ταμπάκης είναι εικαστικός καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε Μηχανικός Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και συνέχισε με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Το έργο του συνδυάζει στοιχεία γλυπτικής, εγκατάστασης και performance, όπου θίγει ζητήματα με πολιτικό ή υπαρξιακό χαρακτήρα. Έχει παρουσιάσει ατομικές και συνεργατικές εκθέσεις σε σημαντικούς χώρους και διοργανώσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπως στο Ίδρυμα Θεοχαράκη, στο Onassis Stegi, στη Galerie Basia Embiricos (Παρίσι), στο Centrum (Βερολίνο), στο Art Rotterdam και στο CAN Art Fair (Ίμπιζα). Συνεργάζεται με την γκαλερί Enari (Άμστερνταμ) και έχει δραστηριοποιηθεί ενεργά στην ανεξάρτητη εικαστική σκηνή της Αθήνας, συμμετέχοντας σε φεστιβάλ όπως το Krama και εκθέσεις σε Romantso, PS, Amphicar studio και άλλους χώρους. Το έργο του χαρακτηρίζεται από μία συνεχή αναζήτηση υλικών, μορφών και κοινωνικών συμβολισμών.

https://tampakisdimitris.com/

ΝΙΚΗ ΔΑΝΑΗ ΧΑΝΙΑ

Η Νίκη Δανάη Χανιά είναι πολυδιάστατη καλλιτέχνις, με μεγάλη πορεία στην καλλιτεχνική διεύθυνση. Μοιράζεται την έδρα της μεταξύ Άμστερνταμ και Αθήνας. Σπούδασε στο ΕΜΠ, στη σχολή AKTO και στο Design Academy Eindhoven. Το 2019 συνίδρυσε την καλλιτεχνική πλατφόρμα Un.Processed.Realities με τον Δημήτρη Ταμπάκη και το 2021 την ESTO Association, έναν μη κερδοσκοπικό συνεργατικό χώρο που ενώνει την τέχνη, τον σχεδιασμό και την πολιτική. Το έργο της εστιάζει στη σύγκλιση φαντασίας, ιστορίας και κοινωνικής πραγματικότητας, με στόχο την αποδόμηση των κυρίαρχων αφηγήσεων και αισθητικών προσεγγίσεων. Χρησιμοποιεί το κείμενο και το γλυπτό ως βασικά εργαλεία, ενώ συχνά ενσωματώνει στα έργα της ήχο, βίντεο και σχέδιο. Έχει παρουσιάσει έργα σε Παρίσι, Βερολίνο, Τήνο και Αθήνα, και έχει συμμετάσχει σε residencies όπως το EKWC (Ολλανδία) και Hotel Pupik (Αυστρία). Επιμελείται επίσης το KRAMA Festival, που συνδυάζει σύγχρονη τέχνη με ηλεκτρονική και κλασική μουσική.

https://nikidanai.com/

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΧΑΡΙΤΩΝΙΔΗ

Η Δέσποινα Χαριτωνίδη είναι γλύπτρια και performer. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Σπούδασε στην Accademia di Belle Arti της Ρώμης και στο Hogeschool voor de Kunsten στην Ουτρέχτη. Το έργο της επικεντρώνεται στην παρατήρηση και μεταμόρφωση υλικών που εντοπίζονται σε αστικά και υποθαλάσσια τοπία, δημιουργώντας γλυπτικές συνθέσεις που εστιάζουν στην ανθρώπινη παρέμβαση στο περιβάλλον. Μέσα από μορφολογικούς -κι όχι μόνο- πειραματισμούς με τα υλικά που χρησιμοποιεί, δημιουργεί έργα που αναστοχάζονται οικολογικά και πολιτισμικά ζητήματα. Έχει εκθέσει σε χώρους όπως το Theocharakis Foundation, το Ars Electronica (Αυστρία), το Museum of Contemporary Art Vojvodina, το MACRO (Ρώμη) και η Biennale Changwon (Ν. Κορέα). Το 2023 έλαβε την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο πλαίσιο του προγράμματος «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός». Συμμετέχει ενεργά σε residencies και διεθνείς πλατφόρμες σύγχρονης τέχνης.

www.despinacharitonidi.com

TRAIL [practice]

Η TRAIL [Practice] είναι ένα αρχιτεκτονικό γραφείο που προσεγγίζει τον χώρο ως ζωντανό πεδίο αλληλεπίδρασης ανθρώπου και τόπου. Στοχεύει στη δημιουργία πολυεπίπεδων εμπειριών συνδυάζοντας την αρχιτεκτονική, τον σχεδιασμό εσωτερικών χώρων και προϊόντων, και τη γραφιστική. Με έμφαση στην αφήγηση, την επανάχρηση και την περιβαλλοντική ευαισθησία, σχεδιάζει έργα που αναδεικνύουν την ιδιαιτερότητα κάθε τόπου, συνδέοντας την παράδοση με τη σύγχρονη πολυπλοκότητα.

www.trailpractice.com