Κεντρική Εικόνα: Urbi et Orbi

Αναζητώντας Έλληνες δημιουργούς με σταθερή παρουσία στον χώρο του design εντός και εκτός της χώρας, αναμφίβολα πρέπει να γίνει εκτενής αναφορά στο Sotiris Lazou Design Studio. Ιδρύθηκε το 1995 από τον Σωτήρη Λάζου, industrial & interior designer, και τη Βίκυ Γκλιάτη, interior designer & stylist. Στα 27 χρόνια ζωής του εγχειρήματός τους, ο Σωτήρης Λάζου έχει σχεδιάσει πάνω από 350 αντικείμενα, εκ των οποίων σχεδόν το ήμισυ έχει κυκλοφορήσει από την al2 σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα του design του, όπως θα αναλυθεί και από τον ίδιο στη συνέχεια, είναι η πίστη στις αρχετυπικές μορφές και η ισορροπία ανάμεσα σε αυτοματισμό και χειροτεχνία.

Τα έπιπλα που φέρουν την υπογραφή του studio, από φωτιστικά, καθιστικά, κρεβάτια, τραπέζια, ως και χερούλια και σπιτάκια για κατοικίδια, διακρίνονται από ορθογώνιους όγκους και λιτές γεωμετρίες. Η αναγνωρίσιμη ταυτότητα που διαμορφώθηκε σε βάθος χρόνου είναι αυτή που βοήθησε στην προώθηση του design του Σωτήρη Λάζου στο εξωτερικό. Ανάμεσα σε αυτές τις δημιουργίες, ξεχωρίζουμε τις παρακάτω:

Cosmos Coffee Table, 2008

Αυτό το εντυπωσιακό τραπέζι δημιουργήθηκε με το υλικό Corian, ένα είδος γρανίτη, το οποίο είναι ανθεκτικό, μη πορώδες, λείο και ευμετάβλητο. Αντλώντας έμπνευση από το χαρτί που διπλώνεται κάτω από ένα ποτήρι espresso, ο Σωτήρης Λάζου σχεδίασε το τραπεζάκι με δύο επίπεδα που ενώνονται εντελώς ροϊκά. Μάλιστα, το design αυτό έχει βραβευτεί από το Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design.

Bo-em Collection για το Al2, 2015

Για τη σειρά αυτή, το βιομηχανικό σχέδιο συνδυάζεται με την αισθητική τού χειροποίητου. Στα τραπέζια, τις κονσόλες και τους αποθηκευτικούς χώρους, εκτός από το ξύλο, κυριαρχεί η αντίθεση μεταξύ της ορθοκανονικής γεωμετρίας και των καμπύλων βάσεων των επίπλων, ενώ ξεχωρίζει η λεπτομέρεια με τα ethnic μοτίβα αλλά και την ψάθα.

Φωτ: Παναγιώτα Καραστεργίου, Styling: Βίκυ Γκλιάτη

Αντικείμενα για το Urbi et Orbi, 2018 - 2021

Για τη σειρά LucerA, κατασκευάστηκαν μικρά επιτραπέζια φορητά φωτιστικά με χυτό μπετόν και ημιδιαφανή ρητίνη, με την τεχνοτροπία του terrazzo. Παλαιότερα έχουν σχεδιαστεί για την ίδια εταιρεία μασίφ νιπτήρες, το κρεμαστό φωτιστικό Tuuub, γλυπτά κηροπήγια αλλά και ένα μοναδικό στυλό από σκυρόδεμα. Η σειρά LucerA πρόσφατα πήρε το βραβείο «Good Design Award» από το Chicago Athenaeum: Museum of Architecture and Design και από το European Centre for Architecture Art Design and Urban Studies.

Φωτ: Urbi et Orbi

Μιλήσαμε με τον Σωτήρη Λάζου ώστε να μάθουμε περισσότερα για τον χαρακτήρα των αντικειμένων που προκαλούν εντυπώσεις στη χώρα μας αλλά και στο εξωτερικό.

Από τα δείγματα δουλειάς που επιλέξαμε, φαίνεται ότι διατηρείτε την προσωπική σας “γλώσσα” ενώ ταυτόχρονα εναρμονίζεστε με τις εκάστοτε τάσεις. Πώς το καταφέρνετε αυτό;

Θα αναφερθώ σε ένα παράδειγμα, όταν κατά τη διάρκεια μιας κουβέντας που είχα με αρχιτέκτονες πριν από μερικά χρόνια, τους είχα αναφέρει ότι το μωσαϊκό θα ήταν η αναβαθμισμένη εκδοχή του τσιμέντου: ήταν μια φυσιολογική εξέλιξη που μπορούσαμε να προβλέψουμε. Μέσα από την έρευνα και τη μελέτη μπορούμε να αντιληφθούμε το ποια θα είναι η επόμενη τάση, χωρίς να καταφεύγουμε σε διαδικτυακές πλατφόρμες για να δούμε τι υπάρχει ήδη. Η έρευνα αυτή, εκτός των άλλων, αφορά και τα διαθέσιμα υλικά, τις συνθήκες που επικρατούν αλλά και μια πρόβλεψη του πόσο γρήγορα θα «καεί» το υλικό που αποτελεί την τρέχουσα, θα λέγαμε, τάση. Για την Bo-em Collection του 2015 δουλέψαμε αρκετά με την ψάθα, υλικό που έγινε trend μόλις πέρυσι. Συνήθως η κάθε συλλογή μας αρχίζει να πουλάει δύο χρόνια μετά, ίσως και τρία! Αρχικά υπάρχουν κάποιοι διορατικοί αγοραστές, αλλά όσο περνάει ο χρόνος ένα αντικείμενο φτάνει να γίνει αυτό που αποκαλούμε «μόδα». Εννοείται πως κρατάμε σταθερό τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε και κατασκευάζουμε. Εξάλλου, το design του studio μας αποπνέει αυτή τη γνώση των κατασκευών, και για αυτό παραμένει σύγχρονο κάθε εποχή.

Bo-em Collection για το Al2 | Φωτ: Παναγιώτα Καραστεργίου, Styling: Βίκυ Γκλιάτη

Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι, ενώ τα αντικείμενά σας διαφέρουν από συλλογή σε συλλογή, διατηρούν κάποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα, οπότε μπορούν να αγοραστούν σήμερα ακόμα και αν έχουν σχεδιαστεί 20 χρόνια πριν.

Αυτό ισχύει, αγοράζονται. Το design είναι κάτι που πρέπει να κρατήσει. Δεν ασχολούμαστε με το fast fashion ή το fast design, αντίθετα παράγουμε αντικείμενα που μένουν επειδή τηρούν κάποιες αρχές, όπως η σωστή κατασκευή. Αν είναι καλοσχεδιασμένο, θα γίνει ένα κλασσικό, διαχρονικό κομμάτι. Στην πραγματικότητα, δε χρειάζεται να γίνεται ανακύκλωση ή να καταστρέφουμε τα αντικείμενα για να δημιουργούμε νέα από τα υλικά των παλιών, όταν εξαρχής αυτό που σχεδιάζουμε αντέχει για πολλά χρόνια.

Αποτελεί επομένως η διαχρονικότητα μια μορφή βιώσιμου design;

Φυσικά.

E-klipse Highboard και Omicra Chair για το Al2 | Φωτ: Al2

Γενικά, επιλέγετε διαφορετικά υλικά αλλά και διαφορετικά μέσα παραγωγής. Πώς κάνετε αυτή την επιλογή, και τι ρόλο παίζει η τοπικότητα;

Όταν καλείσαι να σχεδιάσεις, το κάνεις γνωρίζοντας τις δυνατότητες του εργοστασίου με το οποίο συνεργάζεσα και προσαρμόζοντας τον τρόπο παραγωγής του σχεδίου. Ένα εκπληκτικό αποτέλεσμα προκύπτει όταν «συμβιώσουν» η βιομηχανική και η χειροποίητη παραγωγή, αφού το ένα βοηθάει το άλλο. Το αντικείμενο επιλέγει από μόνο του τον δρόμο που θα πάρει. Εξάλλου, γνωρίζουμε εκ των προτέρων τη διαθεσιμότητα τεχνικών και μέσων, οπότε κρίνουμε τι μπορεί να παραχθεί αυτόματα και τι όχι. Όσον αφορά την τοπικότητα, αναμφίβολα επιλέγουμε υλικά από τον τόπο όταν αυτά είναι διαθέσιμα. Βέβαια πολλές φορές συναντάμε εμπόδιο στο «αγκάλιασμα» τέτοιων πρωτοβουλιών από την τοπική κοινωνία.

Πρόκειται για μια από τις δυσκολίες που συναντά το ελληνικό design.

Από τις πιο μεγάλες μάλιστα. Δεν υπάρχει η κατάλληλη παιδεία, οπότε οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι μπορεί να τους προσφέρει το design. Πιστεύω στο ρητό του Enzo Mari, που τον είχα καθηγητή, ότι το design είναι μια βαλίτσα, και το κάθε άτομο τοποθετεί μέσα της ό,τι θέλει. Ο όρος είναι ανοιχτός σε διαφορετικές ερμηνείες, οπότε προκαλούνται παρεξηγήσεις για το τι είναι σχεδιασμός και τι σχεδιαστής.

Lip 014 Πολυθρόνα για το Al2 | Φωτ: Al2

Καταλαβαίνω ότι σας απασχολεί έντονα η ενδυνάμωση και προώθηση του ελληνικού design. Τι βήματα προτείνετε για να γίνει αυτό, και ποιος είναι ο ρόλος του σχεδιαστή μέσα σε αυτή τη συνθήκη;

Ο δημιουργός έχει τον πιο σημαντικό ρόλο, αρκεί να γνωρίζει ότι θα σχεδιάσει για μια ντόπια εταιρεία που θα προωθήσει το εγχώριο design στο εξωτερικό. Στην Ελλάδα πλέον υπάρχει επαρκής υλικοτεχνική διαθεσιμότητα ώστε να γίνει αυτό. Εγώ μέσα από το studio προσπαθώ να στηρίζω τις ελληνικές εταιρείες, όπως θα κάνω και φέτος στο Salone del Mobile στο Μιλάνο. Όσο υπάρχει παραγωγή ενός ποιοτικού design στην Ελλάδα, θα δημιουργούνται και οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας, ενώ θα βρεθεί και αντίκρισμα στην αισθητική του Έλληνα, μακριά από τις επιρροές του ιταλικού, σκανδιναβικού και άλλων design. Η χώρα μας βρίσκεται σε μακρινή απόσταση από τις μεγάλες αγορές, είναι σαν ένα αποκομμένο νησί. Βέβαια, μια οργανωμένη συλλογική προσπάθεια θα μπορούσε να υπερπηδήσει αυτό το εμπόδιο, όπως έχουν επιχειρήσει διάφορες εταιρείες. Όμως, απαιτείται και βοήθεια από το κράτος, ίσως μέσω της ίδρυσης ενός εξειδικευμένου φορέα.

Για το προσεχές μέλλον τι ετοιμάζετε;

Πέρα από τις εταιρείες με τις οποίες συνεργάζομαι ήδη, σχεδιάζουμε πόμολα για μια καινούρια εταιρεία, ενώ ετοιμάζουμε και μια συλλογή με έπιπλα εξωτερικού χώρου από ανακυκλωμένο αλουμίνιο. Σύντομα θα οργανώσουμε μια έκθεση με μαρμάρινα αντικείμενα εμπνευσμένα από τον Πειραιά, στην Π Gallery.

Σας ευχαριστούμε πολύ και ευχόμαστε καλές δουλειές!

www.sotirislazou.com